Tehran (ISNA) – Iranian Foreign Minister Mohammad Javad Zarif met with his Kyrgyz counterpart Ruslan Kazakbaev in Bishkek on Tuesday.
On the second leg of his central Asian tour, Zarif arrived in Bishkek and met with his Kyrgyz counterpart.
Zarif began this tour with a visit to Uzbekistan and then he left Tashkent for Kyrgyzstan.
He is also scheduled to travel to Kazakhstan and Turkmenistan to meet with officials of these countries.
گوندَمدن دوشمه‌یَن موضوع لاردان بیری ده اورتاق تورک دیلی نین یارادیلماسی مسئله سی دیر. موختلیف ایللرده بونونلا باغلی چوخسایلی قورولتایلار، توپلانتیلار کئچیریلسه ده، مسئله حلّینی تاپماییب. اورتاق تورک دیلینین یارادیلماسینی ضروری ائدن، بو یولدا آتیلمالی اولان آددیملار نَدن عیبارتدیر؟ تانینمیش تورکولوق، فیلولوژی علم لری دوقتورو، پروفسور فریدون جلیلوو نوواتور.آز-این امکداشی ایله صُحبتینده بیلدیریب کی، اورتاق دیل مسئله سی چوخ آغیر موضوع دور: "اونون اینجه‌لیکلرینی بیلمه‌دن "اورتاق دیل یاراداق" ،"بیرلَشک" شکلینده شوعارلار وئرمکله ایش گئتمز.
کتاب «بورا جبهه، بورا معبد» از مجموعه اشعار ایوب شهبازی که به زبان ترکی سروده شده است.
کتاب «بورا جبهه، بورا معبد» مجموعه اشعار ایوب شهبازی است که سال 1366 و توأم با دفاع مقدس توسط اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در 46 صفحه به چاپ رسیده است.
این مجموعه شامل سروده‌هایی است در حوزه جبهه، جنگ و شهادت که به زبان ترکی سروده شده و ترانه‌های حماسه و استقامت را در خود نجوا کرده است.
عزیز جوانپور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز،درباره ایجاد رشته زبان ترکی استانبولی در واحد تبریز گفت: در نشستی که با حسین کنگور سرکنسول ترکیه داشتیم، پیشنهاد ایجاد رشته ترکی استانبولی در دانشگاه آزاد مطرح شد که در حال بررسی‌‌‌‌‌‌‌های لازم جهت بازار کار و میزان استقبال از این رشته در ایران هستیم تا بتوانیم با ایجاد بستری لازم جذب دانشجو در این رشته داشته باشیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در ادامه درباره اثرات تدریس زبانهای رسمی دیگر کشورها در ایران خاطرنشان کرد: آشنایی با زبان رسمی دیگر کشورها نقشی اثرگذار در توسعه دیپلماسی علمی و اثرگذاری فرهنگی میان ملتها دارد. در شرایط تحریم و بسته شدن راه ارتباطی در جهت برقراری دیپلماسی سیاسی با دیگر کشورها توسعه ارتباطات فرهنگی و علمی میان دانشگاهیان نقشی موثر در آشتی و نزدیکی ملتها دارد.
جوانپور تاکید کرد: برای اثرگذاری فرهنگی اگر بخواهیم توانمندی علمی و فرهنگی و پیام دوستی ملت ایران را به دیگر کشورها برسانیم باید به زبان رسمی آن کشورها تسلط داشته باشیم.
وی متذکر شد: در سالهای اخیر کشور ترکیه رشد علمی چشمگیری داشته و ایران نیز در بسیاری از رشته‌ها جزو رتبه‌های برتر جهان محسوب میشود. مذاکرات علمی بین دانشگاه‌های دو کشور ایران و ترکیه به رشد علمی منطقه کمک خواهد کرد. همکاری این دو کشور مسلمان موجب رشد و توسعه منطقه و بی‌نیازی آن از سایر کشورها خواهد شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در پایان اظهار کرد: کشور ایران و ترکیه دو کشور دوست و همسایه هستند که توسعه کشور ترکیه مستلزم توسعه ایران است. دانشگاه آزاد اسلامی یک مجموعه علمی توانمند است و واحد تبریز یکی از بزرگ‌ترین واحدهای این مجموعه عظیم است و ظرفیت‌های موجود این مجموعه علمی میتواند موجب هم‌افزایی و توسعه روابط میان دو کشور شود.
هفتمین نشست شورای کشورهای ترک زبان فردا در شهر «باکو» پایتخت آذربایجان برگزار میشود.
این نشست در تاریخ 14 تا 15 اکتبر در پایتخت آذربایجان و با حضور سران کشور ترک زبان آغاز به کار خواهد کرد.
روسای هیئت‌های آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه، ازبکستان، مجارستان و ترکمنستان مسایل مربوط به تحکیم و گسترش همکاری‌های همه جانبه در چارچوب شورای کشورهای ترک زبان را بررسی می‌کنند.
در این نشست بیانیه مشترک روسای جمهور شورای همکاری‌های کشورهای ترک زبان در مورد پیوستن ازبکستان به این سازمان به عنوان عضو صادر و تصویب خواهد شد.
برنامه ریزی میشود در پایان نشست بیانیه هفتمین نشست شورای همکاری‌های کشورهای ترک زبان به تصویب رسد.
همچنین رئیس جمهور ازبکستان در چارچوب سفر به شهر باکو با روسای هیئت‌های شرکت کننده دیدارهای دوجانبه‌ای انجام می‌دهد.
شورای همکاری کشورهای ترک زبان یک سازمان بین المللی است و کشورهای ترک را به یکدیگر مرتبط می‌کند.
هدف اصلی این سازمان گسترش همکاری‌های همه جانبه بین کشورهای عضو این سازمان می‌باشد.
این شورا در تاریخ 3 اکتبر سال 2009 میلادی در شهر «نخجوان» در آذربایجان تاسیس شده است.
در مرحله اول آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه اعضای این سازمان بودند.
مردم آذربایجان غربی تلاشها برای پاکسازی قومی در شمال سوریه، تزریق 300 میلیارد پول مشکوک به قلب اورمیه تحت عنوان سرمایه گذاری، اوضاع تورکها و اعراب کرکوک، زیاده خواهی فرهنگی- قومی ، حمله به مرزبانان و ایجاد رعب و وحشت قومی در منطقه برای ترک منطقه از سوی مردم بومی را سناریوهایی می دانند برای توهماتی که در قندیل و اربیل چیده می شود.
غرب آذربایجان در طول تاریخ هم از نظر امنیتی و هم از منظر استراتژیکی دروازه شرق و غرب بوده و گذرگاه فرهنگهای مختلف به شمار می آید. آذربایجان در صده‌های اخیر با تشکیل دو دولت ترک صفوی و عثمانی در شرق و غرب این منطقه، اهمیت سیاسی ویژه ای نیز کسب کرد. ادامه روند تثبیت حاکمیت دولتهای صفوی و عثمانی در دو سوی آن از یکسو و تشکیل خانات مستقل ماکو، خوی و اورمیه ( از اورمیه گرفته تا تکاب افشار) و در دوران قاجاریه تشکیل ولایات اربعه اورمیه، خوی و سلماس و ماکو در غرب آذربایجان ویژگی خاصی بر این منطقه به ارمغان آورد که یکی از آنها هم مرزی با کشورهای روس و عثمانی بود.
علیرغم تاخت و تاز مرتب سالیانه عشایر کوهستانهای غرب آذربایجان به مناطق شهری آن ، رشد فرهنگ و تمدن منطقه و حتی رواج تجارت در سایه امنیت ایجاد شده توسط اقتدار دولتی در دوره قاجاریه مثال زدنی بود. در قرون معاصر حمله شیخ عبیدالله با سی هزار داوطلب عشایر از حکاری عثمانی به اورمیه تا مراغه و بناب را شاید بتوان اولین حرکت سیستماتیک عشایر برای زورآزمایی در آذربایجان به حساب آورد.غافلگیری سرداران آذربایجانی از این حرکت ناپخته و محکوم به شکست، ناشی از باور به عدم انجام حرکات کودکانه تروریستی علیرغم داشتن علم به قدرت و پتانسیل نظامی آذربایجان بود.
تیمورپاشاخان فرمانده قشون آذربایجان اعزامی برای دفع شیخ و قشونش طی نامه ای مفصل اوضاع احوال آذربایجان را به وی شرح داد و تقاضای نیروی کمکی نمود. ناصرالدینشاه ۱۷ مهر ۱۲۵۹ طی تلگرافی به تیمورپاشاخان نوشت: « تلگراف مفصل تو را خواندم. حقیقت این است همه شما گویا دیوانه شده اید، مثل سفاهت شیخ عبیدالله. شیخ یا دیگری کیست که این طور جسارتها بکند. چهار تا کرد چرا شماها را این قدر دست و پاچه و کم دل کرده است که این طورها عرایض و تلگرافها عرض می کنید؟ همان ماکو و خوی و سلماس و ارومی باید جواب هزار نوع این امور را بدهد چه رسد به آذربایجان. نمی دانم چه خبر شده است که این قدر بی غیرت شده اید؟ یعنی چه؟ ….». فتنه شیخ عبیدالله،( گزارش وقایع حمله اکراد به صفحات آذربایجان در دوره قاجار)، انتشارات مجلس، ۱۳۹۰، ص: ۱۴۸٫ پس از این دستورات در مدتی کوتاه بساط موجدین آتش بازیهای کودکانه برچیده شد اتباعش دربه در شد و شیخ در عثمانی دستگیر و در تبعید مرد. شرارتهای عشایر در مشروطه خواهی آذربایجان، جنگ جهانی اول و پس از آن که با سرکردگی سیمیتقو انجام گرفت موضوعاتی نیست که از دید مردم آذربایجان بدور ماند. تاخت و تاز سیمیتقو عملا تا سال ۱۳۰۵ ادامه داشت و تا سال ۱۳۰۹ در کوههای شمال عراق سرگردان به دنبال مفری از دست قوای دولتی بود.
تاریخ نشان می دهد دو منطقه قندیل و شمال عراق پاشنه آشیل استان آذربایجان غربی بوده و حساسیت مردم به این دو اسم، بخاطر اطلاع از تاریخ منطقه و آسیب‌هایی است که در طی قرون گذشته از این ناحیه دیده اند. در چند سال اخیر تروریسم با استفاده از بلبشوی ایجاد شده توسط داعش و به مدد اسلحه های ارسالی غرب، در صدد رسیدن به آبهای گرم مدیترانه برای دسترسی به آبهای آزاد می باشد تا به زعم خود چهار تکه محصور در بین دول بزرگ را بهم ربط داده و از طریق مدیترانه تنفس نماید.
مردم آذربایجان غربی تلاشها برای پاکسازی قومی در شمال سوریه، تزریق ۳۰۰ میلیارد پول مشکوک به قلب اورمیه تحت عنوان سرمایه گذاری، اوضاع تورکها و اعراب کرکوک، زیاده خواهی فرهنگی- قومی ، حمله به مرزبانان و ایجاد رعب و وحشت قومی در منطقه برای ترک منطقه از سوی مردم بومی را سناریوهایی می دانند برای توهماتی که در قندیل و اربیل چیده می شود. با این تواصیف شکی نیست هر قوه ای که بتواند به این ماجراجویی های کودکانه نافرجام که برای رد گم کنی نام دموکراتیک را هم به یدک می کشد، خاتمه دهد از طرف مردم آذربایجان تشویق شده و استقبال خواهد شد.
دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی
ا
راشید مادرنه، رئیس پارلمان بروکسل به ماهی نور اوزدمیر عضو سابق پارلمان بروکسل نشان پادشاه لئوپولد بلژیک را اعطا کرد.
اوزدمیر پس از دریافت این نشان در گفتوگو با خبرگزاری آناتولی گفت: امروز یک روز زیبا برای من است. امروز به نوعی تجلیل از 10 سال کار من در پارلمان بروکسل است.
وی افزود: به من نشان پادشاه لئوپولد اعطا شد. من مفتخر هستم و از طرف همه کسانی که از من حمایت کرده اند این نشان را دریافت می کنم.
این نشان به اوزدمیر از طرف فیلیپ پادشاه بلژیک و به خاطر دست‌اوردهایش به نمایندگی از جامعه و موفقیت‌های وی اهدا شد. وی همچنین جوانترین و نخستین زنی است که با روسری در پارلمان بروکسل حضور دارد.
اوزدمیر، یکی از 100 زن با نفوذ در بلژیک است. وی به ویژه در زمینه فعالیت در باره دفاع از حقوق زنان، تبعیض و مبارزه با اسلام هراسی مشهور است.
هادی بهادری، نماینده ارومیه با ارسال نامه‌ای به وزیر آموزش و پرورش، لزوم تسریع در اجرای اصل 15 قانون اساسی و آموزش زبان مادری در مدارس را خواستار شد.
در متن این نامه آمده است:
پیرو تذکر شفاهی اینجانب در خصوص آموزش زبان مادری در مدارس به استناد اصل ۱۵ قانون اساسی به وزارت آموزش و پرورش، نامه ای به شماره ۸۲۰/ ۲۸۹۶۳ / ۲۱۰ مورخ ۹۸ / ۲ / ۲۸ توسط معاون پارلمانی وزارت که شامل نظر شورای عالی آموزش و پرورش وزارتخانه متبوع شما بود واصل گردید.
به استحضار میرساند طبق قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی در صلاحیت شورای عالی آموزش و پرورش نیست و اعضای محترم شورا باید تعجیلا به اجرای قانون اساسی که خون بهای شهیدان و محصول تلاشهای امثال شهید مظلوم بهشتی است زمینه سازی نمایند، چرا که متکلمین زبانهای مختلف در کشور ۴۰ سال است انتظار تدریس زبان مادری خود را دارند، در حالیکه اینک شورای عالی آموزش و پرورش تدوین متون استاندارد توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی را بهانه ای برای به تاخیر انداختن اجرای این قانون قرار داده است.
جنابعالی در رای اعتماد خود را ضامن اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی معرفی نمودید در حالیکه با گذشت پانزده روز از مهر ماه هنوز این قانون اجرا نشده و لازم است در این امر تسریع گردد.
یکی از برتری های تاریخ آذربایجان این است که در تاریخ بشریت شاید کمتر نام جغرافیایی وجود دارد که قدمتش بیشتر از آذربایجان باشد و همین امر بر اعتبار این کلمه مقدس می افزاید. بیشتر از دو هزار سال است که نام این سرزمین مقدس آذربایجان است و در طی تاریخ دولتهای مستقل، نیمه مستقل زیادی در این سرزمین پیدا شده و یا دولتهای در این سرزمین تاسیس شده و امپراطوری هایی بوجود اورده اند که امپراطوری صفوی و افشاریه از این جمله اند. در دوره قاجاریه اهمیت آذربایجان به شکلی بوده که همواره ولیعهد دولت قاجاریه در دارالسلطنه تبریز فرمانروایی می کرده و برای خود دولت محلی و درباریانی داشت. با وفات پادشاه در تهران، دولت محلی تبریز به تهران منتقل می شد و بدین ترتیب تجربیات آذربایجانیان در امر کشورداری را به کل ایران عرضه می کردند. کمتر شهری در اقصی نقاط ایران وجود دارد که حاکمی تُرک و آذربایجانی نداشته باشد. در دوره قاجاریه ایران به چهار ایالت تقسیم می شد که ایالت آذربایجان مهمترین این ایالتها بود. چهار شهر و منطقه اورمیه، خوی، سلماس و سولدوز که به ولایت اربعه معروف بودند نیز معمولا حکمرانی از شاهزادگان و خانزادگان افشار داشت. اهمیت غرب اذربایجان در دوره قاجاریه به نحوی بود که اکثر دول خارجی نظیر آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، عثمانی و آلمان در این شهر کنسولگری داشتند. در دوره ناصرالدینشاه ساختار دولت گسترده تر شده و در تقسیمات اداری ایران مملکت آذربایجان بوجود آمد. ضرب سکه های مختلف در آذربایجان و اشاره به اخبار مملت آذربایجان در نشریات تهران و تبریز گواه این موضوع می باشد.در دوره مشروطیت، آذربایجان یکی از مهمترین ایالتهای چهارگانه آذربایجان، کرمان و بلوچستان، فارس و بنادر و خراسان بود.
در سالهای بعد براساس وقایع ناگوار غرب آذربایجان در جنگ جهانی اول و ناامنی های بوجود آمده توسط اکراد سیمیتقو وجود و فعالیتهای دول خارجی برای جذب هوطنان مسیحی لزوم نگاه ویژه و تاسیس یک واحد اداری مستقل احساس گردید. بطوریکه در سال ۱۳۰۹ شمسی ایجاد ایالت غربی آذربایجان بر سر زبانها افتاد. تا اینکه دو سال بعد با تصویب رسمی هیئت دولت ایالت غربی آذربایجان با مرکزیت اورمیه (رضائیه ان زمان) و ولایات ماکو، خوی، سلماس ( آن زمان شاهپور)، ساوجبلاغ( مهاباد) و میاندوآب بنیان نهاده شد.
۱۳۱۴ نام ساوجبلاغ تُرکی به مهاباد، عربلر به پلدشت، تیکان تپه به تکاب، جغاتی چای به زرینه رود، طاطائو به سیمینه رود، قره عینی به سیه چشمه، صائین قلعه به شاهین دژ تغییر کرد. براساس قانون ۳ بهمن ۱۳۱۶ نام استانها به اعداد یک الی ده تغییر یافته و آذربایجان غربی استان چهارم شد. در آن زمان مرکز استان رضائیه بوده و شهرستانهای خوی، مهاباد، مراغه و بیجار شهرستانهای این ایالت بودند. این قانون تا سال ۱۳۳۹ ادامه داشت.در تاریخ ۱۳۲۰/۹/۱۵ شهرستان ماکو تاسیس شد.۱۳۲۰/۱۱/۱۹ بخشهای تکاب و شاهین دژ از شهرستان مهاباد جدا و به شهرستان مراغه پیوستند.۱۳۲۲/۵/۵ بخشهای سیه چشمه و پلدشت از خوی جدا و به شهرستان ماکو پیوستند.در سال ۱۳۲۳ شهرستان مراغه با بخشهای تکاب، شاهین دژ از استان ۴ جدا و به استان ۳ به مرکزیت تبریز ملحق شدند. دو حوزه سقز و بانه تابع فرمانداری سنندج شدند. در سی و یک فروردین ۱۳۲۵ شهرستان بیجار از استان چهارم جدا و به استان پنجم ملحق شد. از آذر ۱۳۲۴ الی ۱۳۳۴ ایالت آذربایجان احیا گردیده حتی از سال ۱۳۲۴ الی ۱۳۲۵ دولتی به رهبری پیشه وری بر آذربایجان حکم راند. این دولت فاقد وزارت خارجه بوده و خود را دولت محلی قلمداد می کرد. در سال ۱۳۳۷ با مصوبه دولت شهرستان سلماس ( منفک از خوی)، سولدوز( منفک از رضائیه) و میاندواب( منفک از مراغه) تاسیس شدند. سولدوز در سال ۱۳۴۶ به نقده تغییر نام داد. ۱۶ مهر ۱۳۳۷ شهرستان میاندواب تاسیس شد. در سال ۱۳۳۹ آذربایجان غربی یکی از استانهای ۱۴ گانه ایران با ۷ شهرستان بود.۱۳۳۹/۱۰/۸ بخشهای تکاب و شاهین دژ از مراغه جدا و به شهرستان میاندوآب پیوستند. در سال ۱۳۴۱ بخشهای خانا( پیرانشهر امروزین) و سردشت تبدیل به شهرستان شدند. در سال ۱۳۵۷ استان آذربایجان غربی با ۹ شهرستان اورمیه، پیرانشهر، خوی، سردشت، سلماس( نام قدیم : شاهپور)، ماکو، مهاباد، میاندوآب و نقده اداره می شد.۱۳۶۹/۹/۷ تاسیس شهرستانهای تکاب و شاهین دژ.۱۳۷۵/۹/۱۸ جداشدن اشنویه از نقده و تاسیس شهرستان اشنویه. ۱۳۷۵/۱۲/۵ تاسیس شهرستان چالدران. در سال ۱۳۸۳ استان آذربایجان غربی دارای ۱۴ شهرستان اورمیه،اشنویه، بوکان، پیرانشهر، تکاب، چالدران، خوی، سردشت، سلماس،شاهین دژ، ماکو، مهاباد، میاندوآب، نقده بود.۱۳۸۶/۷/۲۹ شهرستان های پلدشت و شوط تاسیس شد. ۱۳۹۷ استان آذربایجان غربی دارای ۱۷ شهرستان می باشد.
دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی
کتاب «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» توسط خلیل چچن به زبان تُرکی استانبولی ترجمه و به زیور طبع آراسته شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خلیل چچن، مترجم کتاب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به زبان تُرکی استانبولی با حضور در وابستگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در استانبول با کوروش مقتدری، وابسته فرهنگی کشورمان دیدار و نسخه‌ای از این کتاب را به وی اهدا کرد.
این مترجم که از فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در ترکیه است، در سخنانی گفت: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در گذشته به زبان تُرکی استانبولی ترجمه شده بود و لیکن با توجه به برخی از تغییرات و برای قابل فهم بودن قانون اساسی ایران به زبانی ساده‌تر برگردانده شد تا مخاطبان بیشتری بتوانند از آن استفاده کنند.
مقتدری، وابسته فرهنگی کشورمان در استانبول هم در سخنانی، اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور ایران نظام مردم سالاری دینی برقرار شد و ترجمه قانون اساسی آن اقدامی در جهت معرفی هرچه بیشتر نظام جمهوری اسلامی ایران به مخاطبان تُرک است.
بنابر اعلام این خبر، این کتاب در شمارگان 1000 و در 106 صفحه از سوی انتشارات لگال ترکیه منتشر شده است.
وزیر امور خارجه ترکیه گفته است که ازبکستان به سازمان همکاری کشورهای تورک موسوم به شورای تورک می پیوندد.
بنا به گفته مولود چاووش اوغلو، ترکمنستان نیز به عنوان عضو ناظر قصد عضویت در شورای تورک را دارد.
شایان ذکر است که هفتمین نشست کشورهای عضو شورای همکاری کشورهای تورک در ۲۲ و ۲۳ مهرماه امسال در باکو برگزار می شود
سازمان همکاری کشورهای تورک(شورای تورک) یک سازمان بین المللی با هدف همکاری های همه جانبه بین کشورهای عضو می باشد.
شورای تورک در یازدهم مهرماه سال ۱۳۸۸ با حضور روسای جمهور کشورهای عضو در شهر نخجوان آذربایجان تاسیس شد.
کشورهای آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه جزء کشورهای تاسیس کننده این سازمان بین المللی می باشند.
حجت الاسلام ناصر خدایاری، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌غربی گفت: چهارمین کنگره ادبی سراسری «عقیله العرب» به زبان ترکی با هدف تبیین جایگاه حضرت زینب (س) در زنده نگه داشتن قیام عاشورا، مهر امسال در ارومیه برگزار میشود.
شرکت در این کنگره سراسری برای عموم علاقه‌مندان در تمامی گروه‌های سنی آزاد بوده و زبان ارسال آثار باید ترکی آذربایجانی باشد و از هر شاعر حداکثر ۵ اثر پذیرفته خواهد شد.
۱۰ مهر، آخرین مهلت ارائه آثار برای حضور در این جشنواره است، ادامه داد: استفاده از تمامی قالب‌های شعری آزاد بوده و اشعار مربوط به مدافعان حرم از امتیاز ویژه برخوردار است.
تمامی علاقه‌مندان به زندگی حضرت زینب(س) می‌توانند در این کنگره حضور داشته باشند و نفراتی که به عنوان برگزیده انتخاب خواهند شد، جایزه‌های نقدی دریافت می کنند.
در این بخش در هفته یک بار به مهمترین اتفاق هفته قبل خطه آذربایجان که بیشترین واکنش‌ها را بین مردم، رسانه‌ها و.. داشته پرداخته خواهد شد. مطلب این هفته مربوط به بحث احیای دریاچه اورمیه است.
طی هفته‌ها‌ی اخیرو همزمان با تدبیر و لطف آسمانی یعنی بارش برف و باران شاهد بازگشت نگین خطه آذربایجان به روزهای اوج زیبایی و پربرکت خود بودیم. همین امر هم باعث شد بسیاری از احیای دریاچه آذربایجان صحبت نمایند و ردپای تدابیر دولتی را نشان دهند و برخی دیگر همچنان احیای واقعی دریاچه اورمیه را نیازمند برنامه‌ای عملی و علمی‌‌بدانند.
در عالم واقعیت نیز به نظر می‌‌رسد نباید دلخوش به بارندگی‌ها اخیر کرد چرا که پرسش اصلی این است که اگر دوباره شاهد بارش کم باران و برف در سالهای آتی باشیم با وجود احداث ده‌ها سد در اطراف دریاچه و عدم تغییر وضعیت کشت کشاورزی منطقه و ... چگونه ممکن است شاهد اثبات احیای دریاچه اورمیه باشیم؟ آیا فرصت آن نرسیده در حال حاضر که شاهد بهبود وضعیت آبی کشور هستیم با یک برنامه‌ریزی صحیح و اصولی وضعیت کشت محصولات کشاورزی اطراف دریاچه را به سمت محصولات استراتژیک، ارزآور و با مصرف آب بسیار پایین سوق دهیم؟
چرا از تجربه شهرهای منطقه همچون مرند، جلفا و برخی شهرهای اردیبل استفاده نمی‌‌شود و آن همت و اراده لازم را شاهد نیستیم. منطقه یامچی شهرستان مرند که اکنون عنوان پایتخت پسته آذربایجان را به یدک می‌‌کشد میتواند یک الگوی مناسب هم برای دولتمردان و هم کشاورزان منطقه باشد. اهالی این منطقه با درایت جوانان تحصیلکرده و تجربه بزرگان بیش از یک دهه است که به صورت جدی و اصولی و به خاطر وضعیت کم‌آبی منطقه کشت محصول استراتژیک پسته را در اولویت گذاشته و نتایج مطلوبی را نیز کسب نمودند.
این وضعیت در منطقه بناب مرند نیز دیده میشود که اهالی این منطقه نیز قریب به دو دهه به صورت جدی به کشت زعفران روی آوردند و ضمن اشتغالزایی سبب کاهش مصرف آب در منطقه شدند. به نظر می‌‌رسد احیای دریاچه اورمیه با ارائه نظرات و بحث‌های کارشناسی در تریبون‌ها انتخاباتی و رسانه‌ها صورت نخواهد گرفت و این امر نیازمند اقدام عملی توسط دولتمردان صورت خواهد گرفت.
به نظر می‌‌رسد آنچه که باعث میشود عدم احیای دریاچه به صورت اولویت اول مورد پیگیری قرار گیرد عدم فهم مناسب آثار زیابنار خشک شدن این دریاچه است. خشک شدن دریاچه صرفا یک امر محیط زیستی نیست، آثار زیانبار آن در عرصه نشاط و امید اجتماعی، صنعت توریستی، اشتغالزایی مسائل بهداشتی و... نیز قابل لمس محسوس خواهد بود.
شاید اگر در سالهای شکوه و اوج دریاچه ارومیه مباحث توریستی به شکل امروز مورد توجه قرار می‌‌گرفت و با استفاده از ظرفیت اطراف منطقه شاهد برنامه‌ها‌ی متعدد برای رونق گردشگری منطقه و به تبع آن اشتغالزایی می‌‌بودیم در حال حاضر به راحتی از کنار بحث خشک شدن دریاچه عبور نمی‌‌کردیم.
امید است در سال پیش رو و سالهای متعدد به جای اینکه دریاچه اورمیه شاهد تنش‌ها و مجادله‌ها‌ی انتخاباتی شود، بار نشستن برنامه‌ها‌ی علمی و عملی را نظاره کند.
منبع: روزنامه آفتاب یزد
نویسنده: رحمت مهدوی
به گزارش آذرپست، امروز ۲۷ سال از اشغال شهر تاریخی شوشا در قره باغ اشغالی از سوی نیروهای ارمنی می‌گذرد. شوشا یکی از مراکز فرهنگی منحصر به فرد جمهوری آذربایجان می‌باشد، این شهرستان با زیبایی‌های طبیعی خود نمونه ارزشمندی از معماری و هنر شهری قرون وسطی در جمهوری آذربایجان است.
این شهر با داشتن سنت‌ها و ارزش‌های ملی و معنوی تا زمان کسب جایگاه مهم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی قابل توجه راه زیادی پیموده است. به عنوان مرکز سیاسی خان نشین قره باغ در دوران مختلف نقش به سزایی در تاریخ منطقه قفقاز و جمهوری آذربایجان داشته است.
در تاریخ ۱۹۷۷، به ابتکار حیدر علی اف بخش تاریخی شهر به عنوان میراث تاریخی و معماری آذربایجان اعلام شد و پس از آن فعالیت گسترده‌ای برای حفظ آثار تاریخی و همچنین ثبت موزه به نام شخصیت‌های برجسته شوشا از جمله ملا پناه واقف و خورشید بانو ناتوان آغاز گردید.
در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱ با اعلام استقلال از سوی جمهوری آذربایجان در نتیجه آغاز جنگ قره باغ این منطقه با سیاست تهاجمی و پاکسازی قومی ارمنستان روبرو شد. با وجود بحران‌های عمیق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، کشور به دنبال خروج از وضعیت پیش آمده در قره باغ بود و برای رهایی از این وضعیت نه ارتش ملی بلکه به نیروهای داوطلب امید بسته بود.
با این حال علی رغم فداکاری نیروهای داوطلب، ارتش مجهز ارمنستان با حمایت روسیه در ۸ می ۱۹۹۲ شوشا را اشغال کردند.در جریان درگیری در شوشا ۱۹۵ نفر کشته، ۱۶۵ نفر زخمی و ۵۸ نفر نیز اسیر شده‌اند. نیروهای ارمنی در زمان حضور خود در شهر شوشا بسیاری از موزه‌های تاریخی و مراکز دینی از جمله مساجد را تاراج کرده‌اند.
در جریان اشغال شوشا صدها شهروند عادی کشته شده‌اند. نزدیک ۶۰ نفر غیر نظامی گروگان گرفته شده و مفقود گشته‌اند؛ در میان کشته شدگان و گروگان‌ها زنان و کودکان نیز بوده‌اند.
از وضعیت بسیاری از آنان تاکنون خبری در دست نیست، در نتیجه اشغال شوشا ۲۲ هزار نفر از محل زندگی خود آواره شده‌اند.
گفتنی است همزمان با سالگرد اشغال شهر شوشا، سرژ سارکسیان رئیس جمهور ارمنستان به این منطقه تحت اشغال سفر کرده و بر مواضع اشغال‌گرایانه کشورش در قبال اراضی آذربایجان و جهان اسلام تاکید کرد.
به گزارش آذرپست، «اولئو جدانوف» کارشناس نظامی اوکراین در مصاحبه با نشریه «Obozrevatel» اظهار داشت: اوکراین بایستی برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی خود از دست روسیه از طریق نظامی آماده شود. اگر دولت تدابیر درستی اتخاذ کند حداقل میتواند گروه‌های مسلح دنباس را به سلاح‌های مدرن نظامی تجهیز کرده و آماده نبرد جنگی کند.
جدانوف خاطرنشان کرد: درواقع ارتش اوکراین برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی بایستی بلافاصله پس از توافق مینسک وارد عمل می‌شد، چراکه آتش‌بس به نفع اوکراین نیست. با این شرایط لازم است که ارتش بدون فوت وقت وارد وضعیت جنگی شود و آماده عملیات نظامی برای بیرون راندن نظامیان روسیه از خاک اوکراین باشند.
این کارشناس نظامی با مقایسه وضعیت اوکراین و جمهوری آذربایجان اعلام کرد: همان‌گونه که بخشی از اراضی اوکراین توسط روسیه اشغال شده است، یک‌پنجم از اراضی جمهوری آذربایجان نیز توسط ارمنستان اشغال شده است. مسئله آزادی قره‌باغ کوهستانی به مسئله اول آذربایجان تبدیل شده است و آنها خود را برای عملیات نظامی آماده می‌کنند، چرا که از مذاکرات نتیجه نگرفته‌اند. جمهوری آذربایجان از نظر نظامی چنان خود را تجهیز و آماده کرده است که قادر است با یک حمله نظامی ارمنستان را نابود می‌کند و این حمله توازن قدرت در منطقه را به طور چشمگیری تغییر می‌دهد و قدرت چانه‌زنی‌های آنها را در مجامع بین‌المللی افزایش می‌دهد.
چوخ آز زامانلار یادیمیزا دوشر کی، دئدیگیمیز هر سوز و هر بیر کلمه اوشاقلاریمیزین بئیینینده ایز بوراخیر. بو اونلارین اینسان اولاراق رفتارلاریندا دا تاثیر قویور. بونا گوره هر گون اوشاقلارینیز اوچون ائشیدمه لری واجیب اولان سؤزلر حاقیندا بیر یازی حاضیرلادیق. اونا گؤره ده گون عرضینده اوشاقلارینیز اوچون تقدیم ائده‌جگیمیز سککیز واجیب جومله‌نی دئمگی اونوتمایین:
۱. سن چوخ گوجلوسن، هئچ واخت روحدان دوشمه.
۲. گونون نئجه کئچدی؟
۳. هر زامان سنین یانیندایام.
۴. سنینله غورور دویورام.
۵. هر شئی یولوندامی؟
۶. یاردیم ائتدیگین اوچون تشککور ائدیرم.
۷. بو گون نه ایش گؤرمک ایسته‌ییرسن؟
اصلی و کَرَم یک داستان عاشقی تُرکان جهان بخصوص تُرکان اوغوزمی باشد که روایت‌های گوناگون ولی نه چندان متفاوت از آن در فرهنگ و ادبیات آذربایجان، تُرکمنها، ترکیه و برخی کشورهای آسیای میانه رواج دارد. به عقیده محققین، این داستان لیریک دراوایل سدهٔ دهم قمری/ شانزدهم میلادی به وجود آمده وبه تدریج در میان سایر تُرکان اوغوز رواج یافته‌است. اکثرپژوهشگران بر این باورند که خاستگاه اصلی این افسانه آذربایجان بوده‌است. برخی دیگر معتقدند اصلی (معشوق) و کرم (عاشق)، قهرمانان داستان، در اواخر سده دهم قمری/شانزدهم میلادی می‌زیسته‌اند و این داستان در حدود یک قرن پس از آنها شکل گرفته‌است. در بعضی روایات، خاستگاه افسانهٔ اصلی و کرم شهر گنجه یاد شده‌است. چون در زمان حکومت تُرکان صفویه این داستان شکل گرفته و چون تبریز در دوران صفویه پایتخت ایران بوده و بعد قزوین و در نهایت اصفهان به پایتختی برگزیده شده‌است بنابراین اساس داستان نیز از آذربایجان و تبریز شکل گرفته و توسط نقالان حکومتی همزمان با انتقال پایتخت به اصفهان، به این شهر منتقل میشود. فرض دیگر این است که اساس داستان و وقوع آن به دوران پیش از میلاد مربوط است. چون قهرمانان اصلی یعنی آسلی و کرم از شاهزادگان بوده و نیای هر کدام حاکم منطقه‌ای از توران بودند و بخاطر سرنوشت اندوهبار و همچنین به سبب منزلت اجتماعی خاندان «کرم» و «آسلی» در حافظهٔ تاریخ ثبت و باقی‌مانده‌اند. به عقیده اهالی اورمیه، چشمه ای که اصلی و کرم همدیگر را در کنار آن می بینند در روستای گؤگ تپه اورمیه قرار دارد. در اکثر روایتها حتی روایت تُرکمنی که قرائن و شواهد نزدیکی واقعیت دارد، حوادث داستان در محله قاراملیک یا قره ملیک تبریز روی داده‌است، که به گفته اهالی بومی قراملک تبریز باغ منتسب به قاراملیک پدر اصلی، گوللو باغ هنوز در این منطقه پابرجا می‌باشد.
کرم پسر شاه مسلمان عاشق اصلی دختر وزیر به نام قارا کشیش مسیحی میشود. ولی قارا کشیش با ازدواج دخترش با کرم مخالف است و قاراکشیش و خانواده اش فرار را ترجیح می دهند. کرم ۱۱ سال به دنبال اصلی می‌گردد. قاراکشیش بالاخره در ظاهر با ازدواج این دو موافقت می کند ولی به کرم لباسی می دهد که بایستی شب هنگام موقع دیدار با اصلی بپوشد. چون دست کرم به دگمه های پیراهن اصلی می رسد دگمه ها خود بخود باز شده و چون به دگمه آخر می رسد خودبخود بسته می شود. در اینجا کرم در میابد که که سحر قارکشیش کار دستشان خواهد داد دست آخر، کرم تحت تأثیر طلسم پدر اصلی آتش می‌گیرد. کرم خاکستر شده و از شعله های آتش کرم به گیسوان اصلی آتشی می رسد و اصلی هم می میرد. این دو را در کنا رهم دفن می کنند. چندی نمی گذرد قارا کشیش هم می میرد و در کنا اصلی و کرم دفن می شود . روی قبر اصلی و کرم گل و روی قبر قاراکشیش خار رشد می کند. در این داستان بسیاری از اشکال اسطوروی باستان دیده می شود مانند بسته شدن خودبخودی دگمه های پیراهن پس از باز شدن.
هر چند که این افسانه در میان تُرکان مختلف از جمله تُرکمنها، تُرکان ترکیه، تُرکان آذربایجانی، ازبک‌ها و قزاق‌ها حتی در میان ارامنه غیر ترک به صورت‌های گوناگون نقل میشود، ولی در تمامی آنها مایهٔ اصلی داستان و قهرمانان آن یکی است. در متن داستان اصلی و کرم، نظم و نثر در هم آمیخته‌است. عاشیق‌هاهنگام نقل داستان، قسمت‌های منظوم را همراه ساز به آواز می‌خوانند. سروده‌هایی از این داستان در برخی از جُنگ‌ها و مجموعه‌های خطی مضبوط است و روایاتی از آن نیز به چاپ سنگی انتشار یافته‌است. پس از ترویج چاپ سربی در دوران حکومت عثمانی، نخستین متن بازنویسی شدهٔ اصلی و کرم توسط احمد راسم (۱۳۵۱ ق / ۱۹۳۲ م) آمادهٔ چاپ شد.
هنرمندان کشورهای مختلف براساس افسانه اصلی و کرم که در میان اقوام مختلف به صورت نماد و تمثیل عشق پاک درآمده‌است، منظومه‌ها، داستان‌ها و نمایشنامه‌های بسیاری ساخته و پرداخته‌اند. ناظم حکمت، شاعر معاصر تُرک با الهام از این داستان منظومهٔ کرم گیبی را سروده‌است و خاچاطور آبوویان (۱۲۶۴ ق / ۱۸۴۸ م) نویسنده ارمنی داستان «دختر تُرک» و نریمان نریمانف داستان «بهادر و سونا» را براساس آن نوشته‌اند. یکی از معروف‌ترین آثاری که براساس این افسانه پدید آمده، اپرای اصلی و کرم است که در ۱۹۱۲م توسط عزیر حاجی بیگوف (۱۳۰۳ ۱۳۶۷ ق / ۱۸۸۵ ۱۹۴۸ م) موسیقیدان و آهنگساز مشهور آذربایجانی تصنیف شده و شهرت جهانی پیدا کرده‌است.
داستان اصلی و کرم با محوریت منطقه قراملک تبریز در سال ۱۳۹۱ توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی در فهرست میراث ناملموس آثار ملی کشور جمهوری اسلامی ایران ثبت ملی گردید.
دکتر توحید ملک زاده
بانک مرکزی قزاقستان از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۹۳ به این سو که «تنگه» را به عنوان واحد پول خود برگزیده است، شخصیت های تاریخی تُرک‌ها از جمله «کول تیگین» خاقان گؤک تورکها، «آبلای خان»، ابولخیرخان، فارابی، چنگیزخان و «ملکه تومروس» پادشاه حکومت سکاها و همچنین نماد «بوزقورد» (کؤک بؤرو) را در اسکناس ها و سکه های یادبود خود استفاده کرده است.
در سال ۲۰۰۸ حدود ۱۳ هزار عدد اسکناس ۱۰۰ تنگه ای قزاقستان با نقش یادبود چنگیزخان منتشر شد، در سال ۲۰۱۱ نیز سکه های نقره ای ۱۰۰ تنگه ای برای یادبود شهبانو تومروس پادشاه سکاها به فروش گذاشته شد.
در سال ۲۰۱۶ سکه ای در قزاقستان چاپ و به بازار عرضه شد که در یک طرف آن کول تیگین از خاقان های حکومت گؤگ تورکها و طرف دیگر آن نیز نشان خاندان قزاقستان نقش بسته بود. بانک مرکزی این کشور در سال ۲۰۱۵ نیز پول‌هایی چاپ کرد که عکس امیر تیمور، بنیانگذار امپراطوری تیمور بر آن نقش بسته بود.
«آبلای خان» سمبل آزادی و استقلال قزاقستان (۱۷۸۱-۱۷۱۱) نیز در سال ۲۰۱۷ در سکه های یادبود بانک مرکزی این کشور به بازار عرضه شد.
در سال ۲۰۱۵، سکه های ۵۰۰ و ۵۰ تنگه ای به نام شاعر قزاقستانی «آبای» و در سال ۲۰۱۴ نیز «شوکان ولی‌خانوف» مورخ مشهور این کشور چاپ شدند.
عکس فارابی از دانشمندان بزرگ در عصر طلایی اسلام نیز در سال ۲۰۱۱ در سکه های یادبود بانک مرکزی این کشور نقش بست.
«بوزقورد» (گرگ خاکستری) توتم و سمبل مشترک تُرک‌ها نیز سال گذشته در سکه های ۵۰۰، ۲۰۰ و ۱۰۰ تنگه ای به بازار عرضه شد.
این سکه ها و اسکناس های یادبود بیشتر به عنوان هدیه و کلکسیون عرضه می شوند.